h m s
h m s
DR.OHHIRA®

22 października, 2024

Zastosowanie probiotyków w profilaktyce antybiotykowej

Spis treści

Antybiotykoterapia, choć niezwykle skuteczna w zwalczaniu infekcji bakteryjnych, może prowadzić do niepożądanych skutków ubocznych, w tym zaburzeń równowagi mikrobioty jelitowej. Jednym z najczęstszych problemów wynikających z długotrwałego lub częstego stosowania antybiotyków są biegunki, nadkażenia grzybicze oraz osłabienie układu odpornościowego. Właśnie dlatego coraz częściej mówi się o roli probiotyków w profilaktyce antybiotykowej. Stosowanie odpowiednich szczepów probiotycznych pozwala nie tylko zminimalizować negatywne skutki antybiotykoterapii, ale również wspiera odbudowę zdrowej mikroflory jelitowej. W niniejszym artykule przyjrzymy się, jak probiotyki mogą wspomóc organizm podczas i po leczeniu antybiotykami, na co zwrócić uwagę przy ich wyborze oraz jakie zasady stosować, by były one jak najbardziej skuteczne.
Czym są probiotyki?

Probiotyki to żywe mikroorganizmy, które – gdy są podawane w odpowiednich ilościach – wywierają korzystny wpływ na zdrowie organizmu. Najczęściej spotykane probiotyki to bakterie z rodzajów Lactobacillus i Bifidobacterium, a także drożdże, takie jak Saccharomyces boulardii. Nasza naturalna mikrobiota jelitowa, która składa się z miliardów mikroorganizmów, pełni kluczową rolę w funkcjonowaniu układu pokarmowego i odpornościowego.

Mikrobiota jelitowa rozwija się już od momentu narodzin, gdy noworodek otrzymuje pałeczki Bifidobacterium przez mleko matki. Z biegiem czasu mikrobiota zyskuje różnorodność, a bakterie te przyczyniają się do poprawy trawienia, produkcji witamin oraz ochrony przed patogenami.

Dlaczego antybiotykoterapia niszczy mikrobiotę jelitową?

Antybiotyki są powszechnie stosowane w leczeniu infekcji bakteryjnych. Działają poprzez niszczenie bakterii odpowiedzialnych za chorobę, ale niestety, nie rozróżniają między szkodliwymi a pożytecznymi mikroorganizmami w jelitach. W wyniku tego może dojść do zaburzenia równowagi mikrobioty jelitowej, co prowadzi do szeregu problemów zdrowotnych, takich jak:

  • biegunki poantybiotykowe,
  • zaburzenia trawienia,
  • nadkażenia grzybicze.

W takich sytuacjach dochodzi do znacznego spadku liczby bakterii probiotycznych, takich jak Lactobacillus i Bifidobacterium, co sprzyja wzrostowi szkodliwych bakterii, takich jak Clostridium i enterokoki.

Jak działają probiotyki podczas antybiotykoterapii?

Stosowanie probiotyków podczas antybiotykoterapii pomaga zminimalizować jej negatywne skutki, a także chroni organizm przed szkodliwymi zmianami w składzie mikroflory jelitowej. Probiotyki działają poprzez:

  • ochronę ścian jelit przed przyleganiem patogenów,
  • stymulację układu odpornościowego poprzez produkcję przeciwciał,
  • produkcję bakteriocyn, które zabijają lub hamują wzrost patogenów,
  • odbudowę mikrobioty jelitowej po zakończeniu leczenia.

Ponadto probiotyki wspomagają syntezę witamin z grupy B, witaminy K oraz wspierają wchłanianie składników odżywczych.

Najważniejsze szczepy probiotyków

Nie wszystkie probiotyki działają jednakowo, dlatego ważne jest, by wybrać odpowiednie szczepy, które mają udowodnione korzyści zdrowotne. Najczęściej stosowane to:

  • Lactobacillus rhamnosus GG – najczęściej badany szczep, który skutecznie wspomaga odbudowę mikroflory jelitowej po antybiotykoterapii,
  • Bifidobacterium lactis – wspiera funkcje trawienne i łagodzi objawy związane z zespołem jelita drażliwego,
  • Saccharomyces boulardii – drożdże, które szczególnie skutecznie chronią przed biegunką poantybiotykową.

Te szczepy mogą wspomagać również w leczeniu schorzeń przewodu pokarmowego oraz wspierać regenerację mikroflory jelitowej po zakończeniu antybiotykoterapii.

Zasady stosowania probiotyków przy antybiotykoterapii

W trakcie antybiotykoterapii istnieją pewne zasady, których należy przestrzegać, aby probiotyki były skuteczne:

  • Zachowaj odstęp czasowy – probiotyki bakteryjne należy przyjmować około 2 godziny po zażyciu antybiotyku, aby uniknąć ich zniszczenia przez lek.
  • Stosuj odpowiedni szczep – nie każdy probiotyk jest odporny na działanie antybiotyków, dlatego warto sięgać po preparaty dostosowane do danej terapii.
  • Kontynuuj terapię po zakończeniu antybiotykoterapii – probiotyki należy stosować przez co najmniej 2 tygodnie po zakończeniu kuracji, aby odbudować mikrobiotę.

Jeśli w składzie preparatu probiotycznego znajdują się drożdże, można je przyjmować jednocześnie z antybiotykiem, ponieważ antybiotyk nie niszczy drożdży.

Rola diety w odbudowie mikrobioty

Probiotyki same w sobie są skuteczne, ale ich działanie można wzmocnić odpowiednią dietą. W trakcie i po antybiotykoterapii warto stosować dietę bogatą w prebiotyki, które stanowią pożywienie dla bakterii probiotycznych. Produkty zawierające prebiotyki to m.in.:

  • czosnek, cebula, por,
  • szparagi, cykoria,
  • banany,
  • produkty pełnoziarniste.

Fermentowane produkty mleczne takie jak jogurty, kefiry oraz kiszonki, również są doskonałym źródłem naturalnych probiotyków.

Probiotyki – profilaktyka przed i po antybiotykoterapii

Stosowanie probiotyków w profilaktyce jest przedmiotem wielu badań. Chociaż nie jest konieczne stosowanie probiotyków u osób zdrowych, mogą one przynosić pewne korzyści w przypadku osób szczególnie narażonych na infekcje, takie jak dzieci, osoby starsze czy pacjenci z osłabionym układem odpornościowym. Regularne stosowanie probiotyków może:

  • wzmacniać odporność i zmniejszać ryzyko infekcji,
  • łagodzić objawy zespołu jelita drażliwego,
  • poprawiać trawienie i zmniejszać ryzyko zaparć.

Warto jednak pamiętać, że probiotyki nie są panaceum na wszystkie problemy zdrowotne i ich stosowanie powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb.

Probiotyki a antybiotyki: często zadawane pytania

Czy można stosować probiotyki równocześnie z antybiotykami?

Tak, ale należy zachować odstęp czasowy między przyjęciem antybiotyku a probiotyku. Najlepiej przyjmować probiotyk 2 godziny po zażyciu antybiotyku.

Jak długo należy stosować probiotyki po zakończeniu antybiotykoterapii?

Zaleca się stosowanie probiotyków przez co najmniej 2 tygodnie po zakończeniu antybiotykoterapii, aby mikrobiota jelitowa miała czas na regenerację.

Czy probiotyki mogą być stosowane profilaktycznie?

Tak, probiotyki mogą być stosowane profilaktycznie, zwłaszcza u osób narażonych na zaburzenia mikrobioty, takich jak dzieci, osoby starsze czy pacjenci z osłabioną odpornością.

Jakie produkty spożywcze zawierają naturalne probiotyki?

Naturalne probiotyki znajdują się w fermentowanych produktach mlecznych, takich jak jogurty, kefiry, a także w kiszonkach, np. kapuście kiszonej i ogórkach kiszonych.

PRODUKTY

Może Cię zainteresować...

セール ZAPISZ SIĘ DO NEWSLETTERA

Nie przegap informacji o nowościach i przecenach! Zapisz się do naszego newslettera i bądź na bieżąco!